Pentaksiran Untuk Pembelajaran; Pentaksiran Sebagai Pembelajaran; Pentaksiran Tentang Pembelajaran

 

Pentaksiran Untuk Pembelajaran (Assessment For Learning)

Pentaksiran untuk pembelajaran juga dirujuk sebagai pentaksiran formatif. Pentaksiran untuk pembelajaran merupakan sebahagian daripada proses PdP. Maklumat yang diperoleh daripada pentaksiran ini boleh digunakan untuk merancang strategi atau langkah seterusnya dalam pengajaran ke arah meningkatkan pembelajaran murid dan tahap penguasaan mereka. Berdasarkan tujuan ini, pentaksiran ini juga dikenali sebagai pentaksiran diagnostik.

Satu contoh pentaksiran untuk pembelajaran ialah aktiviti soal-jawab yang dijalankan oleh guru semasa sesuatu pengajaran dijalankan. Tujuan soal-jawab itu adalah untuk mengenal pasti pengetahuan, kemahiran dan nilai murid. Maklumat yang diperoleh dari aktiviti soal-jawab itu membantu guru meneruskan PdP dan merancang pelaksanaan PdP seterusnya.

Pentaksiran Sebagai Pembelajaran (Assessment As Learning)

Pentaksiran sebagai pembelajaran berlaku apabila murid membuat refleksi dan menilai perkembangan pembelajaran masing-masing. Ini membolehkan mereka memahami tujuan mereka belajar dan menyedari apa yang mereka patut lakukan bagi menguasai sesuatu objektif pembelajaran. Pentaksiran sebagai pembelajaran terdiri daripada pentaksiran kendiri dan pentaksiran rakan sebaya. Maklumat dari pentaksiran ini memberi petunjuk kepada murid tentang tahap penguasaan mereka dalam pembelajaran.

Contoh pentaksiran sebagai pembelajaran ialah murid membina peta konsep tentang apa yang telah dipelajari bagi mempamerkan pemahaman dan hubungannya dengan pengetahuan semasa. Ini membolehkan mereka memahami apa yang perlu dicapai dan apa yang patut dilakukan bagi mencapainya. Pentaksiran sebagai pembelajaran menggalakkan pemikiran metakognisi iaitu memberi peluang kepada murid belajar dan memikirkan cara mereka belajar.

i) Pentaksiran Kendiri 

Pentaksiran kendiri berlaku apabila murid menilai kerja mereka sendiri berdasarkan bukti dan kriteria yang jelas bagi tujuan meningkatkan prestasi masa hadapan. Pentaksiran kendiri merupakan kaedah pentaksiran yang berkesan untuk menilai tahap pembelajaran akademik murid pada akhir tempoh pengajaran.  

Kaedah pentaksiran ini menggalakkan murid untuk lebih melibatkan diri dan bertanggungjawab dalam pembelajaran sendiri, di samping memupuk minat mereka dalam pembelajaran. Kaedah pentaksiran ini dapat membantu murid untuk memikir dan menilai prestasi, tahap penguasaan, kemajuan, pencapaian, kekuatan dan kekurangan diri sendiri secara refleksi.

Bentuk-bentuk pentaksiran kendiri ialah:

• Rancangan/diari mingguan murid
• Soal selidik
• Portfolio
• Pemarkahan kerja sendiri dengan merujuk kepada kriteria tertentu
• Helaian pentaksiran kendiri yang membolehkan murid memberi ulasan tentang hasil kerja/prestasi mereka sendiri
• Maklum balas secara lisan di dalam kelas
• Perbincangan secara berkumpulan atau individu
• Kenyataan peribadi untuk kad laporan atau rekod penguasaan
• Persediaan dan perancangan ke arah hasil kerja yang muktamad
• Analisis kriteria dan keupayaan pentaksiran murid untuk menghubungkaitkannya dengan tugas mereka sendiri  

ii) Pentaksiran Rakan Sebaya 

Pentaksiran rakan sebaya memberi peluang kepada murid untuk belajar dalam pasukan atau kumpulan, berkomunikasi antara satu sama lain dan melibatkan diri secara aktif dalam proses pembelajaran dengan bertanggungjawab. Kaedah ini dapat meningkatkan motivasi murid dalam proses pembelajaran dan melahirkan rasa kepunyaan terhadap proses pentaksiran. 

Dalam kaedah ini murid berpeluang membuat pentaksiran yang sewajarnya terhadap rakan sebaya. Di samping itu, ia membolehkan guru menilai murid dari segi kemahiran berkomunikasi dan sosialisasi semasa mereka berinteraksi sesama rakan sebaya dalam kerja berpasukan.

Pentaksiran Tentang Pembelajaran (Assessment Of Learning)

Pentaksiran tentang pembelajaran berlaku pada akhir sesuatu tempoh, tajuk atau bidang pembelajaran. Lazimnya pentaksiran tersebut berlaku dalam bentuk ujian sumatif. Pentaksiran tentang pembelajaran juga boleh berlaku dalam bentuk pembentangan hasil projek. Maklumat dan data yang diperoleh dari ujian sumatif atau pentaksiran tentang pembelajaran ini seharusnya ditangani secara positif dalam proses pembelajaran murid.

Semua data pentaksiran bukan bertujuan untuk perbandingan antara murid. Tujuan data atau skor ujian sumatif ini perlu digunakan untuk membantu guru, ibu bapa dan pihak sekolah untuk meningkatkan tahap penguasaan murid. Di samping itu, guru juga menggunakan data untuk merancang dan melaksanakan strategi yang lebih konstruktif dan bermakna dalam menggalakkan penglibatan aktif murid dalam pembelajaran, memajukan pembelajaran mereka pada masa hadapan, seterusnya meningkatkan penguasaan dan pencapaian mereka dalam pembelajaran. Ianya bukan bertujuan untuk perbandingan antara murid. Maklumat dan data dari pentaksiran sumatif ini juga boleh menjadi petunjuk asas kepada pencapaian murid terhadap sesuatu tajuk sebelum beralih kepada tajuk atau pelajaran seterusnya.